Phân loại theo thành phần các chất chủ đạo chia thành hai
nhóm chính:
- Nhóm giàu tỷ lệ % terpinen-4-ol được gọi là tinh dầu Tràm trà (Tea tree oil)
- Nhóm giàu tỷ lệ % 1,8-cineole được gọi là tinh dầu Tràm năm gân (Niaouli cineole oil).
Các loại tràm hiện nay đang có ở Việt
Nam tràm cajuput (M. Cajuputi), tràm năm gân (M. quinquenervia), tràm trà (M.
alternifolia), trong đó tràm cajuput là loài nguyên sản ở Việt Nam, tràm năm
gân và tràm trà là những loài mới nhập trong những năm gần đây, có triển vọng lớn
trong việc phát triển tinh dầu, là loài được nhiều nước trồng và có tinh dầu được
bán nhiều nhất trên thế giới.
Tràm Trà
Tràm trà (Melaleuca alternifolia Maiden & E. Betche ex Cheel) là một
trong những loài cây chính để sản xuất tinh dầu ở Australia và một số nước trên
thế giới, là loài cây gỗ nhỏ đến gỗ nhỡ, có phân bố tự nhiên chủ yếu tại 28o54'
đến 31o23' vĩ độ Nam ở bang New South Wales (NSW) của Australia.
Tinh dầu tràm trà được sử dụng rộng rãi trong sản xuất mỹ phẩm, kem đánh răng,
sữa tắm, dầu gội đầu, nước súc miệng, trị một số bệnh ngoài da, chữa viêm
xoang, bảo quản lương thực, v.v.
|
Hình ảnh cây tràm trà |
|
Hình ảnh cây tràm trà |
|
Hình ảnh cây tràm trà |
|
Hình ảnh cây tràm trà |
Tràm năm gân
Tràm năm gân (Melaleuca quinquenervia
(Cav.). S.T. Blacke) là loài cây gỗ nhỡ, có phân bố tự nhiên ở vĩ độ 8o21'
đến 33o52' Nam, tại Papua New Guinea, đến ven biển Australia. Đây là
loài được nhập vào nước ta từ đầu những năm 1990, có sinh trưởng nhanh hơn các
xuất xư Tràm cajuput của ta, đã bước đầu được chọn giống theo hướng giàu
1,8-cineole. Tràm năm gân hiện đang được trồng khảo nghiệm tại Thạnh Hóa (Long
An), Phú Lộc (Thừa Thiên-Huế) và Ba Vì (Hà Nội) và đã chọn được một số giống có
hàm lượng tinh dầu 1,4-1,8% (gấp đôi Tràm gió của ta), có tỷ lệ 1,8-cineole cao
hơn 65%, trong khi Tràm gió của ta chỉ có tỷ lệ 1,8-cineole thường chỉ 15-50%,
ít khi đạt 50-60%.
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
|
Hình ảnh cây tràm năm gân |
Tràm cajuput (tràm gió)
Tràm cajuput (Melaleuca cajuputi Powell) là loài cây bụi nhỏ, cây bụi và cây gỗ
nhỡ, có phân bố tự nhiên ở nhiều vùng ven biển đến các tỉnh vùng trung du như
Thái Nguyên, Vĩnh Phúc. Đây cũng là một trong những loài được dùng để sản xuất
tinh dầu giàu 1,8-cineole. Tuy vây, các nghiên cứu gần đây cho thấy ở Việt Nam
loài này cũng gồm hai nhóm là: (i). Nhóm giàu 1,8-cineole là Tràm gió (M. cajuputi subsp. cajuputi) tỷ lệ 1,8-cineole
có thể 30-70%), có phân bố ở Việt Nam, Indonesia. (ii).Nhóm nghèo 1,8-cineole
là Tràm cừ (M. cajuputi subsp. cumingiana) tỷ lệ 1,8-cineole chi ở dạng
vết đến 0,7%, có phân bố ở Việt Nam và Thái Lan.
(Nguồn Sưu tập tinh dầu tràm tự nhiên nguyên chất)